شرایط و مدارک عمومی برای گرفتن پاسپورت
برای دریافت پاسپورت ایرانی، داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران شرط اصلی است. متقاضی باید حداقل ۱۸ سال سن داشته باشد یا در صورت زیر ۱۸ سال بودن، اجازه ولی یا قیم قانونی را ارائه دهد. اصل شناسنامه و کارت ملی، ۲ قطعه عکس رنگی ۴×۶ با زمینه سفید و بدون عینک و کلاه، تکمیل فرم درخواست گذرنامه و پرداخت هزینههای قانونی از الزامات است. همچنین نداشتن ممنوعالخروجی به دلیل مسائل قضایی، بدهی یا مشکلات مالیاتی ضروری است. اطلاعات ثبتاحوال متقاضی باید بهروز باشد تا هنگام صدور پاسپورت با مشکل مواجه نشود. افرادی که قصد سفرهای خارجی دارند، بهتر است حداقل ۶ ماه اعتبار گذرنامه خود را حفظ کنند تا در هنگام خرید بلیط یا اخذ ویزا مشکلی ایجاد نشود. ارائه گذرنامه قبلی (در صورت وجود) نیز الزامی است. در نهایت، مدارک باید به اداره گذرنامه یا دفاتر پلیس +۱۰ تحویل داده شود تا مراحل صدور آغاز شود.
مدارک مورد نیاز آقایان برای گرفتن گذرنامه
آقایان مشمول خدمت سربازی برای گرفتن گذرنامه نیاز به ارائه مجوز خروج از کشور دارند. این مجوز میتواند به صورت وثیقهگذاری (سپرده بانکی یا ضمانتنامه) یا نامه رسمی از سازمان نظام وظیفه صادر شود. آقایان غیرمشمول یا افرادی که کارت پایان خدمت یا معافیت دائم دارند، باید اصل کارت پایان خدمت یا معافیت و کپی آن را ارائه دهند. سایر مدارک شامل شناسنامه، کارت ملی، عکس بیومتریک، فرم تکمیل شده درخواست گذرنامه و رسید پرداخت هزینه است. برای آقایان شاغل در ارگانهای نظامی یا امنیتی، ارائه نامه عدمممنوعیت خروج از کشور از محل کار نیز ضروری است. توجه شود که افراد مشمول تنها در شرایط خاصی مانند سفرهای علمی، ورزشی، درمانی یا زیارتی با مجوز موقت میتوانند گذرنامه بگیرند.
مدارک مورد نیاز خانمها برای گرفتن گذرنامه
برای بانوان ایرانی بالای ۱۸ سال، داشتن شناسنامه، کارت ملی و عکس بیومتریک الزامی است. برخلاف گذشته، خانمهای متأهل برای صدور یا تمدید گذرنامه نیاز به اجازه کتبی همسر ندارند، مگر آنکه حکم قضایی خاصی مبنی بر ممنوعالخروجی آنان صادر شده باشد. بانوان زیر ۱۸ سال باید اجازه ولی یا قیم قانونی را ارائه دهند. زنان شاغل در ارگانهای نظامی یا دارای مسئولیتهای حساس باید نامه عدمممنوعیت خروج از کشور را ارائه کنند. همچنین گذرنامه قبلی (در صورت تمدید) باید تحویل داده شود. مدارک باید به دفتر پلیس +۱۰ ارائه شود و اطلاعات هویتی در ثبتاحوال بهروز باشد. عکس بانوان باید با رعایت پوشش اسلامی باشد تا توسط اداره گذرنامه تأیید شود.
هزینه گرفتن و تمدید گذرنامه
هزینه صدور یا تمدید پاسپورت در ایران شامل چند بخش است: هزینه فرم و ثبت درخواست، هزینه صدور گذرنامه و هزینه پست. این مبالغ هر سال ممکن است تغییر کند و معمولاً به صورت آنلاین یا از طریق دستگاه کارتخوان در دفاتر پلیس +۱۰ دریافت میشود. علاوه بر این، عکاسی بیومتریک و تهیه کپی مدارک هزینه جداگانه دارد. بهطور متوسط هزینه صدور یا تمدید گذرنامه در سال ۱۴۰۴ حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان برآورد میشود. این هزینه برای گذرنامههای زیارتی یا افراد مقیم خارج کشور ممکن است متفاوت باشد. پرداخت بهموقع و کامل هزینهها باعث تسریع روند صدور پاسپورت خواهد شد. همچنین در صورت گم شدن گذرنامه، مبلغی بهعنوان جریمه دریافت میشود.
نمونه فرم درخواست صدور یا تمدید گذرنامه
شرایط گرفتن پاسپورت برای افراد زیر ۱۸ سال
افراد زیر ۱۸ سال برای دریافت گذرنامه نیاز به اجازه کتبی ولی یا قیم قانونی دارند. این اجازه باید در دفترخانه اسناد رسمی ثبت و امضا شود. مدارک لازم شامل شناسنامه و کارت ملی (یا گواهی موقت کارت ملی)، عکس بیومتریک و فرم درخواست گذرنامه است. حضور ولی یا قیم هنگام ثبت درخواست در دفتر پلیس +۱۰ الزامی است. اگر والدین متقاضی طلاق گرفته باشند، حکم حضانت و رضایتنامه ولی قانونی باید ارائه شود. همچنین سفر افراد زیر ۱۸ سال به خارج از کشور معمولاً نیازمند همراهی یکی از والدین یا شخصی با وکالت قانونی است. گذرنامه صادر شده برای این گروه سنی معمولاً ۵ سال اعتبار دارد و پس از پایان اعتبار باید مجدداً تمدید شود.
شرایط گرفتن پاسپورت برای پسران بالای ۱۸ سال
پسران بالای ۱۸ سال باید وضعیت خدمت سربازی خود را مشخص کنند. افرادی که کارت پایان خدمت یا معافیت دائم دارند، باید اصل و کپی آن را ارائه دهند. مشمولان خدمت سربازی برای دریافت پاسپورت باید مجوز خروج از کشور بگیرند که معمولاً شامل سپردهگذاری یا ضمانت بانکی است. شرایط صدور مجوز خروج شامل اهداف خاص مانند تحصیل، مسابقات ورزشی، سفرهای علمی یا درمانی است. پسران بالای ۱۸ سال که دانشجو هستند، میتوانند با نامه دانشگاه و موافقت نظام وظیفه مجوز موقت دریافت کنند. سایر مدارک شامل شناسنامه، کارت ملی، عکس بیومتریک و فرم درخواست است. در صورت تمدید گذرنامه، تحویل گذرنامه قبلی الزامی است.
تمدید پاسپورت به صورت آنلاین
در سالهای اخیر، امکان تمدید گذرنامه به صورت اینترنتی از طریق سامانه پلیس +۱۰ و اپلیکیشن پلیس من فراهم شده است. متقاضیان باید وارد سامانه شوند، فرم درخواست را تکمیل کنند، مدارک را اسکن و بارگذاری کنند و هزینهها را به صورت آنلاین پرداخت کنند. پس از بررسی مدارک، گذرنامه جدید از طریق پست به آدرس متقاضی ارسال میشود. این روش باعث صرفهجویی در زمان و کاهش مراجعه حضوری شده است. البته برخی موارد مانند تغییر مشخصات هویتی یا گذرنامههای مخدوش نیاز به مراجعه حضوری دارد. برای استفاده از این خدمت، متقاضی باید امضای الکترونیکی و کد رهگیری پستی را دریافت کند تا وضعیت درخواست خود را پیگیری کند.
مدت زمان صدور پاسپورت
مدت زمان صدور گذرنامه معمولاً بین ۳ تا ۱۰ روز کاری است، اما بسته به حجم درخواستها و شرایط خاص ممکن است بیشتر طول بکشد. افرادی که گذرنامه خود را برای سفرهای اضطراری نیاز دارند، میتوانند از خدمات صدور فوری استفاده کنند که در برخی شهرها امکانپذیر است. تاخیر در صدور پاسپورت ممکن است به علت نقص مدارک، وجود ممنوعالخروجی یا مغایرت اطلاعات هویتی رخ دهد. پس از ثبت درخواست، گذرنامه جدید از طریق پست پیشتاز ارسال میشود. متقاضیان میتوانند با استفاده از کد رهگیری، وضعیت صدور و ارسال گذرنامه خود را بهصورت آنلاین بررسی کنند.
انواع گذرنامههای ایرانی
گذرنامههای ایرانی به چند نوع تقسیم میشوند: گذرنامه عادی که برای سفرهای شخصی و تجاری استفاده میشود؛ گذرنامه سیاسی که به دیپلماتها و مقامات رسمی تعلق دارد؛ گذرنامه خدمت که مخصوص مأموران دولتی در مأموریتهای رسمی است؛ و گذرنامه زیارتی که برای سفرهای مذهبی صادر میشود. هر یک از این گذرنامهها دارای ویژگیها، مدت اعتبار و شرایط صدور متفاوتی هستند. گذرنامه عادی معمولاً ۵ سال اعتبار دارد و بیشترین کاربرد را در بین شهروندان دارد. گذرنامه سیاسی و خدمت با توجه به مأموریتها صادر و پس از پایان مأموریت بازگردانده میشوند.
شرایط تمدید پاسپورت افراد مقیم خارج کشور
ایرانیان مقیم خارج کشور میتوانند گذرنامه خود را از طریق سفارت یا کنسولگری ایران تمدید کنند. برای این کار باید شناسنامه، کارت ملی، گذرنامه قبلی و عکس بیومتریک ارائه شود. در صورتی که گذرنامه مفقود شده باشد، گزارش پلیس کشور محل اقامت نیز لازم است. هزینه تمدید در خارج از کشور معمولاً به ارز محلی دریافت میشود. برخی سفارتها امکان ثبت درخواست آنلاین و ارسال گذرنامه از طریق پست را فراهم کردهاند. همچنین متقاضیان باید اقامت قانونی خود را اثبات کنند و در صورت تغییر مشخصات هویتی، مدارک رسمی کشور محل اقامت را ارائه دهند.
پیگیری آنلاین صدور یا تمدید گذرنامه
متقاضیان میتوانند وضعیت صدور یا تمدید گذرنامه خود را از طریق سامانه پلیس +۱۰ یا اپلیکیشن پلیس من پیگیری کنند. برای این کار باید کد رهگیری درخواست را وارد کنند تا مراحل بررسی، صدور و ارسال گذرنامه نمایش داده شود. این قابلیت به متقاضیان کمک میکند تا بدون مراجعه حضوری از روند کار مطلع شوند. در صورتی که نقصی در مدارک وجود داشته باشد، پیامک یا اعلان در سامانه ارسال میشود تا متقاضی آن را برطرف کند. این روش باعث صرفهجویی در وقت و هزینه شهروندان شده است.
چه کسانی نمیتوانند گذرنامه ایرانی دریافت کنند؟
برخی افراد به دلایل قانونی نمیتوانند گذرنامه دریافت کنند یا گذرنامه آنها تمدید نمیشود. این افراد شامل کسانی هستند که به حکم دادگاه ممنوعالخروج شدهاند، بدهکاران مالیاتی بزرگ، محکومان به جرایم خاص، مشمولان خدمت سربازی بدون مجوز خروج، و افرادی که گذرنامه قبلی خود را به دلایل امنیتی یا قضایی ضبط کردهاند. همچنین افرادی که اطلاعات هویتی آنها در ثبتاحوال نامعتبر یا ناقص است، تا زمان اصلاح مدارک امکان دریافت پاسپورت ندارند. در موارد خاص، دادگاه یا مراجع ذیصلاح میتوانند بهطور موقت یا دائم فرد را از دریافت گذرنامه محروم کنند.
آغاز تجربههای جدید سفر با گذرنامه و خدمات آذین گشت
پس از صدور گذرنامه، برنامهریزی برای سفر به مقاصد داخلی و خارجی آغاز میشود. داشتن پاسپورت معتبر اولین گام برای ورود به کشورهای مختلف و بهرهمندی از خدمات گردشگری بینالمللی است. شرکت آذین گشت با ارائه انواع تورهای تفریحی و ماجراجویانه، آماده است تا فرآیند انتخاب و رزرو سفر را برای متقاضیان تسهیل نماید. با استفاده از خدمات این مجموعه، مسافران میتوانند با اطمینان خاطر و در کوتاهترین زمان ممکن، مقصد مورد نظر خود را انتخاب و سفر خود را آغاز کنند.